ساماندهی ورودی بازار تبریز با تکیه بر تحلیل های کالبدی- رفتاری (مورد مطالعه و طراحی: ورودی راسته گرجیلر)

پایان نامه
چکیده

با بررسی شهرهای تاریخی ایران که جلوه گاه باورهای مردم و نحوه نگرش آنان به هستی و شیوه زندگی کردن است اهمیت وجودی بازار به عنوان مهمترین مرکز اقتصادی- اجتماعی- سیاسی و فرهنگی شهر قدیم و اصلی ترین فضای شهری آن آشکارتر می شود. بازارها یکی از عناصر مهم شهری هستند که قدمتی به قدمت تمدن بشری دارند به روشنی می توان اوج هنر معماری و شهرسازی را در قدیمی ترین فضای شهری شهرهای ایرانی از منظر کالبدی، عملکردی و ادراکی- رفتاری نظاره گر شد. یکی از مهمترین فضاهای بازار تاریخی شهر ایرانی که در نگاه اول بیانگر ماهیت و شان بازار است فضای ورودی آن می باشد. تصویر ذهنی اولیه از فضای داخلی بازار با دیدن ورودی آن شکل خواهد گرفت. ورودی بازار ایرانی یکی از بهترین پتانسیل های فضایی برای طراحی و القاء یک حس مطلوب در اولین مواجهه با بازار است. طراحی ایدآل این مفصل فضایی، در کنترل نظام رفتاری افراد بسیار موثر بوده و ازبروز ناهنجاری های رفتاری جلوگیری خواهد نمود. امروز توجه به فضاهای عمومی شهری ضرورتی اساسی در برنامه های توسعه شهری است بنابراین الزامیست بازتولید فضاهای معماری و شهری گذشته به عنوان جزئی روشن از نظام فضایی کل شهر، در اولویت طرح ها قرار گیرد. غفلت از فضای ورودی بازارهای ایرانی که به واقع محل تبلور زندگی جمعی شهروندان یک شهر است و عمری به قدمت پیدایش شهر و بازار آن دارد به هیچ وجه جایز نمی باشد. بی توجهی به طراحی این فضا موجب ورود یکباره افراد به فضا ها خواهد شد به نحوی که فرصتی برای تغییر و همساز کردن رفتار با فضای جدید به وجود نخواهد آمد. ثبت مجموعه بازار تاریخی تبریز به عنوان وسیعترین مجموعه بازار سنتی و تاریخی جهان در فهرست آثار ملی در سال ???? و به عنوان کامل ترین عنصر شهری در سال 2009 از طرف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور و همچنین ثبت آن در فهرست آثار جهانی در مرداد ماه 1389 با محوریت 3 معیار از معیارهای شش گانه سازمان یونسکو، ما را موظف می سازد علاوه بر توجه به کالبد معمارانه این مجموعه عظیم و مضاف بر تمام تلاشهایی که برای نگهداری از آن انجام خواهد شد در راستای ارتقاء کالبدی و اجتماعی تک تک فضاهای آن نیز از منظر طراحی شهری بکوشیم. این معیارها شامل موارد زیر می باشد. معیار 1- تبادل ارزش های انسانی طی یک دوره زمانی خاص یا در یک محدوده فرهنگی از جهان که باعث پیشرفتی در زمینه های معماری یا فناوری، هنرهای یادمانی، برنامه ریزی شهری یا طراحی چشم انداز (منظر) باشد. معیار 2 - نمونه و گواه منحصر به فرد و یا حداقل استثنایی از یک سنت فرهنگی یا تمدنی زنده و یا نابود شده باشد. معیار 3- نمونه ای برجسته از گونه ای از بنا یا مجموعه ای فنی یا معماری و یا منظر باشد که نماینده مرحله یا مراحل مهمی از تاریخ بشرند. بنابراین ورودی بازار تبریز علاوه بر اینکه به اعتبار خود بازارتبریز واجد ارزش می باشد؛ با پذیرش نقش اولین فضای مواجهه با چنین بازاری و نیز به عنوان فصل مشترک مجموعه عظیم تاریخی با بخش های تجاری مدرن مرکز شهر اهمیت دو چندان می یابد.همچنین این فضا به لحاظ کمبود فضای شهری در بافت تاریخی این شهر پتانسیل بسیار بالایی برای طراحی محسوب می شود. مضافا ًاینکه محدوده موضوع بحث در مراکز تجاری شهرها که با معضلات عدیده ای دست به پنجه هستند قرار دارد. رساله حاضر سعی داشته است با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی در راستای برآوردن نمودن دو هدف مشخص گام بر دارد . 1- طراحی فضای ورودی مطلوبی برای بازار تبریز بر طبق معیارهای کالبدی و رفتارهای سرزده از شهروندان در این فضاها و 2- سامان دهی ورودی بازار تبریز به عنوان پلی بین طراحی شهری پیشین و معاصر در بحث مبانی نظری با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسناد تاریخی ، علاوه بر دستیابی به اصول و ویزگی های کلی از بازار تاریخی و فضای شهری ایرانی با تاکید بر ورودی بازار به عنوان یکی از عناصر کالبدی آن ، توقعات موضوعی مورد انتظار از ورودی و نکات طراحی آن در دو سطح ورودی به صورت عام و ورودی بازار تاریخی استخراج شد. با انتخاب سردر بازار قیصریه اصفهان به عنوان بهترین و کاملترین نمونه موردی داخلی در فصل سوم، به شناخت فضای ورودی این بازار پرداخته شده و اصول و معیارهای طراحی شهری رعایت شده در آن مشخص و به منظور استفاده در ورودی سایر بازارها دسته بندی شد. در فصل چهارم به لحاظ تاثیر گذاری بستر طرح بر طرح، با اشاره کلی به ویژگی های شهر تبریزو شناخت بافت تاریخی و فرهنگی آن به بررسی خود بازار تبریز و ورودی های آن پرداخته شد و با شکل گیری تصویر ذهنی کلی از محدوده ، مسائل و مشکلات آن مشخص شد تا با تکیه بر نقاط قوت بستر طرح محدودیت ها و مسائل آن مرتفع گردد.لازم به ذکر است در انتهای این بخش نیز با توجه به توقعات مورد انتظار از ورودی بازار تبریز ارزیابی کلی از 30 نفراز متخصصین امر در خصوص سطح انتظارات برآورده شده در ورودی بازار تبریز بر اساس معیارها و شاخصه های ورودی مطلوب انجام شد. کلیت فصل پنجم نیز به دو بخش شناخت و تحلیل ورودی بازار تبریز (راسته گرجیلر) ، تدوین اهداف ، سیاست ، راهبرد و تدوین طرح جامع سه بعدی اختصاص دارد. در این فصل، جهت انجام فرایند شناخت از مطالعات میدانی با تکنیک ثبت مشاهدات توسط نت برداری، فیلمبرداری، پر کردن پرسشنامه( از مردم عادی با میزان 70 نفر به عنوان نمونه آماری) و ... بهره برده شده است. همچنین در راستای دستیابی به نتایج مطلوب سعی بر این شد تا با استفاده از تکنیک سوات به واسطه شناسایی نقاط قوت، ضعف و فرصت ها و تهدیدهای محدوده، راهبردها، سیاست ها و اقدامات اجرایی مشخص گردد. تا پس از تحلیل اطلاعات به دست آمده توسط تکنیک های swot وتحلیل های آماری و استفاده از تکنیک های space syntax و تکنیک ویلیام وایت در بحث های رفتاری محدوده ، به تدوین چشم انداز نهایی طرح، اهداف، راهبردها و سیاست های طرح پیشنهادی اقدام شود و در نهایت پس از مشخص نمودن دستورکارهای مختص هر حوزه به تدوین طرح جامع سه بعدی اقدام شود. در نهایت با بهره گیری از اصول و ارزش های استحصالی از بخش ها و فصول مختلف پایان نامه، چشم انداز، راهبرها و راهنماهای طراحی محدوده مورد مطالعه طرح فضای ورودی بازار تبریز و ساماندهی محدوده پیرامونی آن در قالب طرح راهبردی حوزه بلافصل، چارچوب طراحی و طرح سه بعدی حوزه طراحی ارائه گردیده است. این طرح شامل سه حوزه ورودی می باشد که در حوزه اول که نزدیکترین حوزه به بازار است به ساماندهی نمای جداره ها با حفظ جداره منحصر به فرد تاریخی، فضاسازی با استفاده از عناصر طبیعی چون آب – گیاه، تجهیز مبلمان شهری در راستای کنترل رفتارهای سرزده در فضای ورودی و طراحی سردری هم شان ورودی بازار بزرگ تبریز پرداخته شده است. در حوزه میانی که در واقع طراحی و آرامسازی محور جمهوری بود. طرح این محور شامل آرامسازی محور با ابزارهای مختلف از جمله تغییر کفسازی در محل های خاص، ایجاد اولویت بیشتر برای پیاده و .. ایجاد یک محور مجهز شهری در میانه محور در راستای ارتقاء ایمنی عابرین پیاده و ... طراحی نمای کل محور با استفاده از الگوهای معماری سنتی موجود در محدوده و ... است. حوزه سوم طراحی یک فضای همگانی شهری به عنوان جلوخان ورودی بازار که محیطی آرام و دنج برای خریدار خسته فراهم می کند. با طراحی جداره و فضاسازی در محیط و استقرار کاربری های مشخص ارتباط پیاده راه تربیت با فضای ورودی بازار از این طریق فراهم می شود. با درنظر گرفتن تمامی عوامل فوق، به نظر میرسد موضوع این پایان نامه بتواند در راستای اعتباردهی به فضای ورودی بازار سنتی به عنوان عنصرپویای فراموش شده شهری موثر واقع شود.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی نماد ورودی شهرها بر مبنای مؤلفه‌های کالبدی طراحی ( نمونه مورد بررسی: نماد ورودی شرقی شهر قزوین)

شهر مجموعه‌ای از علائم و نشانه‌هایی است که مفاهیم گوناگونی را بیان می‌نماید. مبادی ورودی شهر، به سبب تأثیر بسزا در تصورات مخاطبان از شهر در نگاه اول و در حقیقت در ابتدای ورود به آن، از مهم‌ترین مکان‌های قرارگیری نشانه‌ها و نمادها در ساختار شهری محسوب می‌گردند؛ لذا نشانه‌های ساخته‌شده در ورودی، با گذشت زمان، به نمادهایی بدل می‌گردند که تمامیت شهر را به نمایش گذاشته و سعی در معرفی آن به مخاطب دار...

متن کامل

ضوابط ساماندهی و معیارهای طراحی شهری برای مبادی ورودی شهرها

در گذشته های نه چندان دور که حد و مرز شهرها توسط دروازده ها مشخص میشد مبادی ورودی به شهر از کیفیت فضایی بالایی برخوردار بود و جزو عناصر شاخص و از ویژگی های بارز هر شهر به حساب می آمد امروزه با گسترش و توسعه شهرها مبادی ورودی آن به مسیرهای سریع السیر برای تردد وسایل نقلیه موتوری تبدیل شده است و زمین های مجاور آنها نیز به کاربری های مزاحم و ناسازگار با محیط اختصاص یافته است که بی نظمی و اغتشاش بص...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

ارزیابی فضاهای واسط در ورودی شهرها، بر اساس معیارهای کیفیت، مورد مطالعه: ورودی قدیمی شهر کرج

در گذشته از جمله مهم ترین فضاهای با هویت شهری در کشورمان ورودی شهرها بوده است، لیکن امروزه با توجه به گسترش شهر و شهرنشینی و ارائه طرح های نامناسب شهری، ورودی اکثر شهرهای جدید بدون هی چگونه طراحی ویژه و مشخصی پی شبینی شده است و از سوی دیگر ورودی قدیم شهرها نیز به مرور زمان تخریب شده اند؛ لذا توجه به مؤلفه های کیفیت محیط که از ورودی شهرها انتظار م یرود و توجه به فضای واسط اصلی درون و بیرون شهر د...

متن کامل

بخش‌بندی بازار گردشگری پزشکی ورودی ایران بر مبنای متغیرهای روان‌شناختی )مورد مطالعه: بیمارستان‌های منتخب شهر تهران(

امروزه، گردشگری پزشکی به یکی از انواع مهم گردشگری تبدیل شده که برای تحقق فعالیت مؤثر در آن، بررسی و تحقیق در این حوزه ضروری است. این تحقیق، در راستای شناساندن هرچه بیشتر بازار گردشگران پزشکی ورودی شهر تهران صورت پذیرفته است. با توجه به اینکه، یکی از ابزارهای مناسب برای شناسایی و مطالعه بازار، بخش‌بندی آن است؛ بنابراین، این پژوهش بر اساس بخش‌بندی با استفاده از خوشه‌بندی گردشگران بوده است. بر...

متن کامل

بررسی کیفیت کالبدی و کارکردی مبادی ورودی شهری نمونه¬ی مورد مطالعه: شهر بابلسر

مبادی ورودی به عنوان یکی از اصلی­ترین اجزای ساختار کالبدی و فضایی شهر، علی­رغم اهمیتی که به لحاظ کالبدی، کارکردی و زیبایی­شناسی دارد با جانمایی کاربری­های ناهمگن و ناسازگار به­فضایی با ساختاری منفصل، فاقد هویت و مغشوش مبدل شده­ است. بدین ترتیب فضای ورودی بسیاری از شهرهای کشور با اُفت شدید کیفیت کارکردی و کالبدی روبروست و این امر آسیب­های جدی به­سیما و هویت شهرها  واردکرده است. هدف این مقاله بررس...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023